Title: WYBRANE ZAGROŻENIA PROCESU DEKOMPRESJI, CZĘŚĆ I: WYBRANE INHERENTNE RODZAJE RYZYKA REZYDUALNEGO W PROCESIE DEKOMPRESJI
Author: Ryszard Kłos
Abstract: Bezpieczne przejście z atmosfery o wyższym ciśnieniu do atmosfery o niższym ciśnieniu realizowane jest w oparciu o zaplanowany proces dekompresji, najczęściej na drodze zmian ciśnienia i/lub składu czynnika oddechowego w funkcji czasu. Jednak na proces dekompresji ma wpływ większa liczba inherentnych1 czynników, niż tylko zmiany ciśnienia i składu czynnika oddechowego, których wartości powinny być utrzymywane w pewnych zakresach. Jednak zdarza się, że kontrola nad nimi nie może być dotrzymana i pozostają one elementami rezydualnego ryzyka2 procesu dekompresji. Bezpieczeństwo dekompresji powinno być szacowane, między innymi, poprzez analizę tego ryzyka dla każdej realizacji procesu dekompresji.
Key words: dekompresja, choroba dekompresyjna, ryzyko, zagrożenie
DOI: http://doi.org/10.2478/phr-2020-0006
Polish version: download
English version: download
Title: OCENA BADAŃ EEG W GRUPIE INSTRUKTORÓW NURKOWANIA SWOBODNEGO I KORELACJA Z WYSTĘPOWANIEM JAŁOWEJ MARTWICY KOŚCI
Author: Bogumił Filipek, Stefan Roman
Abstract: Przeprowadzone badania były kontynuacją wcześniejszych, dotyczących nurków zawodowych. Zbadano aktywność bioelektryczna mózgu za pomocą elektroencefalografu (EEG) u grupy 89 instruktorów nurkowania amatorskiego w wieku 21 – 50 lat. Stwierdzono u 15.7% badanych cechy patologicznego zapisu. W porównaniu z nurkami zawodowymi zaburzenia występowały istotnie rzadziej, natomiast w porównaniu z grupą kontrolną znamiennie częściej. Nie stwierdzono zależności występowania zaburzeń w odniesieniu do wieku badanego, natomiast widoczne było częstsze występowanie zaburzeń u osób z najkrótszym stażem. Stwierdzono także istnienie korelacji w jednej grupie wiekowej pomiędzy zaburzeniami zapisu EEG z występowaniem jałowej martwicy kości.
Key words: nurkownie amatorskie, EEG, jałowa martwica kości
DOI: http://doi.org/10.2478/phr-2020-0007
Polish version: download
English version: download
Title: ZATORY GAZOWE MÓZGU W PRZEBIEGU SKĄPOOBJAWOWEGO URAZU CIŚNIENIOWEGO PŁUC I PŁETWONURKA
Author: Brunon Kierznikowicz, Stefan Teresiński
Abstract: W pracy przedstawiono przypadek urazu ciśnieniowego płuc u płetwonurka. Do urazu doszło na skutek zachłyśnięcia się wodą i zatrzymania oddechu podczas wynurzania. Objawy ze strony układu oddechowego (w tym objaw Behnkego) pojawiły się po kilkunastu minutach od zakończenia nurkowania i nie były nasilone. Natomiast objawy ze strony OUN które pojawiły się później narastały bardzo szybko aż do epizodu drgawkowego i utraty przytomności. Zastosowano leczenie hiperbaryczne w komorze dekompresyjnej na pokładzie okrętu z którego prowadzono nurkowanie. Leczenie zakończyło się całkowitym ustąpieniem objawów bez pozostawienia jakichkolwiek następstw.
Key words: nurkowanie, uraz ciśnieniowy płuc, przypadek, zatory mózgowe
DOI: http://doi.org/10.2478/phr-2020-0008
Polish version: download
English version: download
Title: URAZ CIŚNIENIOWY PŁUC W PRZEBIEGU HIPOKSJI U PŁETWONURKA POD WODĄ
Author: Brunon Kierznikowicz, Władysław Wolański, Romuald Olszański
Abstract: W artykule opisano nurka wykonującego nurkowanie na małej głębokości w skafandrze suchym, oddychającego z jednostopniowego automatu umieszczonego na plecach. Na skutek braków w wyszkoleniu nurek zaczął oddychać z wnętrza skafandra, co doprowadziło do hipoksji a następnie niekontrolowanego wynurzenia. Po powrocie na powierzchnię u nurka wystąpiły objawy neurologiczne na podstawie których rozpoznano uraz ciśnieniowy płuc. Nurek był z powodzeniem leczony rekompresją – dekompresją leczniczą.
Key words: nurkowanie, wypadek, hipoksja, uraz ciśnieniowy płuc
DOI: http://doi.org/10.2478/phr-2020-0009
Polish version: download
English version: download
Title: ZATRUCIA PŁETWONURKÓW ZANIECZYSZCZONYM SPRĘŻONYM POWIETRZEM
Author: Romuald Olszański, Elżbieta Mamet-Ossowska
Abstract: W pracy opisano przypadek nurka wojskowego u którego wystąpiło powikłane zatrucie węglowodorami zawartymi w powietrzu oddechowym. Pochodziły one z nieprawidłowo działającej sprężarki którą ładowano butle nurkowe; sprężarka zasysała gazy spalinowe napędzającego ją silnika. Zatrucie spalinami było dodatkowo powikłane hipoksją i hiperkapnią gdyż nurek wypluł ustnik i zaczął oddychać z wnętrza skafandra. Doszło do utraty przytomności. Nurka wydobyto na powierzchnię, podano tlen do oddychania. Przebieg leczenia pomyślny. W tym samym dniu objawy zatrucia gazami spalinowymi wystąpiły u kilku nurków korzystających z butli napełnianych tym samym kompresorem.
Key words: nurkowanie, spaliny, zatrucie, hiperkapnia, hipoksja, wypadek
DOI: http://doi.org/10.2478/phr-2020-0010
Polish version: download
English version: download
Title: EPIDEMIOLOGIA RAKA PODSTAWNOKOMÓRKOWEGO SKÓRY – OBSERWACJE JEDNEGO OŚRODKA
Author: Agnieszka Borzęcka-Sapko, Piotr Siermontowski, Mateusz Mleczko, Andrzej Borzęcki
Abstract: Wprowadzenie. Rak podstawnokomórkowy jest najczęstszym nowotworem złośliwym skóry. Należy do tzw. nieczerniakowych nowotworów skóry, których zachorowalność w ostatnich latach gwałtownie wzrosła na całym świecie. Niestety, Krajowy Rejestr Nowotworów w Polsce nie wyróżnia w swojej klasyfikacji osobno raka podstawnokomórkowego skóry. W związku z tym dokładne dane dotyczące zachorowalności w populacji pozostają nieznane. Cel pracy. Analiza retrospektywna częstości występowania raka podstawnokomórkowego w NZOZ Med-Laser w Lublinie w latach 2005 - 2015 w zależności od płci, grupy wiekowej, miejsca zamieszkania (miasto-wieś) oraz postaci klinicznej choroby. Materiał i metodyka. W badaniu wykorzystano dane NZOZ Med-Laser z lat 2005 - 2015. Dane dotyczą wszystkich pacjentów z rozpoznanym histopatologicznie rakiem podstawnokomórkowym, którzy w okresie objętym badaniem byli konsultowani ambulatoryjnie lub hospitalizowani w placówce realizującej świadczenia dermatologiczne w ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ). Pacjentów podzielono na kilka grup w zależności od płci, wieku oraz miejsca zamieszkania. Wszystkie grupy porównano ilościowo, a wyniki przedstawiono na rycinach. Wyniki. Zgromadzone dane wskazują, że w latach 2005 - 2015 ze świadczeń dermatologicznych skorzystało łącznie 922 pacjentów z rakiem podstawnokomórkowym. Na przestrzeni lat stwierdzono wyraźny wzrost liczby pacjentów z rakiem podstawnokomórkowym. Choroba występowała głównie u osób powyżej 59 roku życia, z przewagą kobiet mieszkających w miastach. Najczęstsze umiejscowienie nowotworu to nos, policzki, czoło oraz okolica skroniowa. Pod względem histopatologicznym najczęściej rozpoznawano postać solidum, superficiale, exulceratum i pseudoadenoides. Wnioski. Rak podstawnokomórkowy skóry często występuje w naszym społeczeństwie. W ostatnich latach jego zachorowalność wzrasta. Dlatego należy podjąć działania, aby stworzyć spójne międzynarodowe rejestry, umożliwiające zebranie wiarygodnych danych epidemiologicznych, które pokazałyby skalę problemu, z jakim mamy do czynienia niemal na całym świecie.
Key words: rak podstawnokomórkowy skóry; epidemiologia; nieczerniakowy nowotwór skóry
DOI: http://doi.org/10.2478/phr-2020-0011
Polish version: download
English version: download
Title: FUNKCJONALNE BADANIE PRZESIEWOWE RUCHU JAKO PREDYKTOR URAZU U WYSOKO WYSZKOLONYCH KOBIET - SPORTOWCÓW SZTUK WALKI
Author: Zenati Yacine, Benbernou Othmane, Belkadi Adel, Sebbane Mohamed, Benchehida Aabdelkader, Cherara Lalia
Abstract: Cel. Celem badania jest analiza rozwijającej się roli FMS™ w kontekście przewidywania kontuzji kończyn dolnych u zawodniczek uniwersyteckich. Drugim celem niniejszego badania jest zbadanie różnic pomiędzy wynikami FMS w trzech dyscyplinach sportów walki w celu wyznaczenia porównań bazowych. Metoda. Na potrzeby badania rekrutowano czterdzieści siedem zawodniczek uniwersyteckich. Zebrane dane podzielono na trzy grupy na podstawie ich dyscypliny sportowej (judo N=17 wiek: 19±4, zapaśniczki N=15 wiek:18±5, karate N=15 wiek:19±3). Dla każdej grupy przeprowadzono niezależne t-testy, których istotność została ustalona na poziomie P<0,05 w celu określenia różnicy w punktacji FMS™ pomiędzy zawodniczkami kontuzjowanymi i nie kontuzjowanymi w kolejnych sezonach zawodów. Jednokierunkową analizę wariancji wykorzystano do określenia, czy istnieje znacząca różnica pomiędzy sportem, pomiędzy częściami ciała w grupach urazowych oraz pomiędzy mechanizmami grup urazowych. Wyniki. Jednokierunkowa analiza wariancji nie wykazała statystycznie istotnej różnicy między dwiema grupami urazów (kostka, kolano), a grupą nieurazową (F2,54= 2,34; p=0,106). Nie było statystycznej różnicy między punktacją przed sezonem FMS™ dla grupy urazowej i nieurazowej (t47 = -1,68; P=,100; d=0,52; 95%CI: -0,11, 1,15). Ponadto, podczas porównywania trzech sportów z jednokierunkowymi testami ANOVA znaleziono mocne dowody potwierdzające uzyskane wyniki FMS (F=5,83, df= 2, 54, p=0,005). Wnioski. Jednym z ważniejszych wniosków płynących z badania jest fakt, że FMS™ stał się potężnym narzędziem do identyfikacji urazów kończyn dolnych u kobiet-sportowców. Dalsze badania i eksperymenty z FMS™ są zdecydowanie zalecane przed wdrożeniem ich do sprzętu ochrony indywidualnej przeznaczonego do sportów walki. Obecnie konieczne jest przeprowadzenie ponadnarodowego badania obejmującego inne dyscypliny sportowe.
Key words: functional movement screen; urazy, prewencja, kobiety, sportowcy
DOI: http://doi.org/10.2478/phr-2020-0012
English version: download